Class 6 Sanskrit Chapter 4 Aham Pratah Uttishthami अभ्यास कार्य – शिष्टाचार पद, समय लेखन, प्रश्न निर्माण और दिनचर्या सहित सभी प्रश्न-उत्तर यहां सरल रूप में।
Class 6 Sanskrit Chapter 4 “Aham Pratah Uttishthami” का यह पूर्ण समाधान छात्रों के लिए अत्यंत उपयोगी है। यहाँ शिष्टाचार पदों की तालिका, समय-संकेतन (संख्याओं व अक्षरों में समय लिखना), कदा-प्रश्न निर्माण, सरल दिनचर्या लेखन और अभ्यास प्रश्नों के विस्तृत उत्तर उपलब्ध हैं। सुव्यवस्थित, परीक्षा-उन्मुख और शिक्षक द्वारा सत्यापित यह सामग्री Class 6 Sanskrit तैयारियों के लिए सर्वोत्तम मार्गदर्शिका है।
Aham Pratah Uttishthami Class 6 Chapter 4 Sanskrit Question Answers | अहं प्रातः उत्तिष्ठामि अभ्यास प्रश्न उत्तर
![]() |
| Aham Pratah Uttishthami Class 6 Chapter 4 Sanskrit Question Answers | अहं प्रातः उत्तिष्ठामि अभ्यास प्रश्न उत्तर |
📘 अहं प्रातः उत्तिष्ठामि
अध्याय आधारित सम्पूर्ण अभ्यास-कार्य (Class 6 – Sanskrit Chapter 4 Practice Work – Fully Organized)
१. पट्टिकातः शिष्टाचारपदानि चयनम्
(शिष्टाचार से सम्बन्धित पद चुनकर लिखिए)
| गुरुवन्दनम् | अतिथिसत्कारः | बन्धुषु प्रीतिः | सत्यकथनम् |
| वृद्धसेवा | मातृप्रेम | परोपकारः | सत्पात्रे दानम् |
| ज्येष्ठेषु आदरः | पितृभक्तिः | प्रियवचनम् | स्वच्छता |
| कनिष्ठेषु प्रीतिः | भ्रातृषु भगिनीषु स्नेहः | प्राणिषु दया | समयपालनम् |
| सर्वेषु मैत्रीभावः | प्रकृतिरक्षणम् | अहिंसा | — |
२. समयं संख्याभिः लेखनम् (उदाहरणानुगुणम्)
| संस्कृत समयः | संख्यायुक्त समयः |
|---|---|
| सार्ध-दशवादनम् | 10:30 |
| दशवादनम् | 10:00 |
| सपाद-षड्वादनम् | 06:15 |
| सार्ध–चतुर्वादनम् | 04:30 |
| पादोन–एकादशवादनम् | 10:45 |
३. संख्यायुक्त समयस्य अक्षररूपेण लेखनम्
| संख्यायुक्त समयः | संस्कृत समयः |
|---|---|
| ०५:३० | सार्ध–पञ्चवादनम् |
| ०९:४५ | पादोन–दशवादनम् |
| १२:०० | द्वादशवादनम् |
| ०६:४५ | पादोन–सप्तवादनम् |
| ११:३० | सार्ध–एकादशवादनम् |
४. उदाहरणानुसार प्रश्ननिर्माणम्
(वाक्ये समयं दृष्ट्वा "कदा?" प्रश्नं निर्मीयते)
| मूल-वाक्यम् | प्रश्नम् |
|---|---|
| सा सपाद-नववादने विद्यालयं गच्छति । | सा कदा (कति वादने) विद्यालयं गच्छति ? |
| सतीशः सार्ध-द्वादशवादने भोजनं करोति । | सतीशः कदा भोजनं करोति ? |
| यानं पञ्चवादने आगच्छति । | यानं कदा आगच्छति ? |
| गोपालः षड्वादने गोदोहनं करोति । | गोपालः कदा गोदोहनं करोति ? |
| माता दशवादने कार्यालयं गच्छति । | माता कदा कार्यालयं गच्छति ? |
५. स्वस्य दिनचर्या (सरलवाक्यैः)
अहं प्रातः षड्वादने उत्तिष्ठामि ।
६. शिष्टाचारपदानि योजयतु (रिक्तस्थानपूर्ति)
(नियमपालनं, सेवां, मैत्रीभावः, साहाय्यं, सत्कारं, दयाभावः)
| वाक्यम् | उत्तरम् |
|---|---|
| सा दुर्बलानां _______ करोति । | साहाय्यं |
| सर्वेषु प्राणिषु _______ भवतु । | दयाभावः |
| सर्वे छात्राः पाठशालायाः _______ कुर्वन्तु । | नियमपालनं |
| वयं सर्वे अतिथीनां _______ कुर्मः । | सत्कारं |
| परस्परं छात्रेषु _______ भवतु । | मैत्रीभावः |
Aham Pratah Uttishthami Class 6
Class 6 Sanskrit Chapter 4 Solutions
अहं प्रातः उत्तिष्ठामि प्रश्न उत्तर
Sanskrit Shishtachar Words Class 6
Class 6 Sanskrit Time Writing Questions
NCERT Sanskrit Class 6 Chapter 4 Exercise

