Class 7 Sanskrit Deepakam Chapter 6 ‘क्रीडाम वयं श्लोकान्त्याक्षरीम्’ NCERT Solutions —word meanings, one-word answers, full Q&A, grammar & exercises.
Class 7 Deepakam Chapter 6 – क्रीडाम वयं श्लोकान्त्याक्षरीम् | NCERT Solutions, Questions Answers
![]() |
| Class 7 Deepakam Chapter 6 – क्रीडाम वयं श्लोकान्त्याक्षरीम् | NCERT Solutions, Questions Answers |
क्रीडाम वयं श्लोकान्त्याक्षरीम्
✨ अभ्यास-कार्यम् (व्यवस्थित रूप)
1. एकपदेन उत्तराणि लिखन्तु
| क्रमांक | प्रश्न | उत्तर |
|---|---|---|
| (क) | विद्याहीनाः कीदृशाः किंशुकाः इव न शोभन्ते ? | निर्गन्धाः |
| (ख) | धीमतां कालः कथं गच्छति ? | काव्यशास्त्रविनोदेन |
| (ग) | केषां कालः निद्रया कलहेन वा गच्छति ? | मूर्खाणाम् |
| (घ) | खलस्य विद्या किमर्थम् ? | विवादाय |
| (ङ) | सज्जनस्य विद्या किमर्थम् ? | ज्ञानाय |
| (च) | चन्द्रः केषां भूषणम् अस्ति ? | ताराणाम् |
| (छ) | सर्वधनप्रधानं किम् ? | विद्याधनम् |
2. पूर्णवाक्येन उत्तराणि
| क्रमांक | प्रश्न | पूर्ण उत्तर |
|---|---|---|
| (क) | निर्गन्धाः किंशुकाः इव के न शोभन्ते ? | निर्गन्धाः किंशुकाः इव विद्याहीनाः न शोभन्ते। |
| (ख) | मूर्खाणां कालः कथं गच्छति ? | मूर्खाणां कालः व्यसनेन, निद्रया, कलहेन वा गच्छति। |
| (ग) | दुर्जनः विद्यायाः धनस्य शक्तेः च उपयोगं कथं करोति ? | दुर्जनः विद्यायाः उपयोगं विवादाय, धनस्य उपयोगं मदाय, शक्तेः उपयोगं परेषां पीडनाय करोति। |
| (घ) | कीदृशाः मनुष्याः भुवि भारभूताः भवन्ति ? | ये मनुष्याः न विद्यां, न तपः, न दानं, न ज्ञानं, न शीलं, न गुणं, न धर्मं जानन्ति ते भुवि भारभूताः भवन्ति। |
| (ङ) | शनैः शनैः कानि साधनीयानि ? | शनैः शनैः विद्या, वित्तं, गिरिशिखरारोहणं, पञ्चैतानि साधनीयानि। |
3. उचितान् वाक्यांशान् संयोजयन्तु
| (क) | (ख) |
|---|---|
| तदा वृत्तिश्च कीर्तिश्च | यदा विद्या भवेत्तव |
| खलस्य साधोर्विपरीतमेतत् | ज्ञानाय दानाय च रक्षणाय |
| शनैर्विद्या शनैर्वित्तं | पञ्चैतानि शनैः शनैः |
| विद्याहीना न शोभन्ते | निर्गन्धा इव किंशुकाः |
| न चोरहार्यं न च राजहार्यम् | न भातृभाज्यं न च भारकारि |
| विद्या राजसु पूज्यते | न हि धनम् |
| अतो धर्मार्थमोक्षेभ्यः | विद्याभ्यासं समाचरेत् |
4. रेखाङ्कितपदानि आश्रित्य प्रश्ननिर्माणम्
| मूल वाक्य | निर्मित प्रश्न |
|---|---|
| राजा पृथिव्याः भूषणं भवति। | राजा कस्याः भूषणं भवति? |
| साधोः विद्या ज्ञानाय भवति। | कस्य विद्या ज्ञानाय भवति? |
| विद्या गुरूणां गुरुः। | विद्या केषां गुरुः? |
| ते मर्त्यलोके भुवि भारभूताः भवन्ति। | ते मर्त्यलोके भुवि कीदृशाः भवन्ति? |
| विद्याहीनाः न शोभन्ते। | के न शोभन्ते? |
| सर्वस्य लोचनं शास्त्रम्। | सर्वस्य लोचनं किम्? |
| विद्या राजसु पूज्यते। | विद्या कुत्र पूज्यते? |
| काव्यशास्त्रविनोदेन कालो गच्छति धीमताम्। | केन कालो गच्छति धीमताम्? |
5. मञ्जूषायाः पदैः रिक्तस्थानपूरणम्
( रक्षणाय, मदाय, विवादाय, परिपीडनाय, ज्ञानाय, दानाय )
| सज्जनस्य | दुर्जनस्य | ||
|---|---|---|---|
| शक्तिः – रक्षणाय | शक्तिः – मदाय | ||
| विद्या – ज्ञानाय | विद्या – विवादाय | ||
| धनम् – दानाय | धनम् – परिपीडनाय |
6. पदानां विभक्तिः तथा वचनम्
| पदम् | विभक्तिः | वचनम् |
|---|---|---|
| विद्याम् | द्वितीया | एकवचनम् |
| धनस्य | षष्ठी | एकवचनम् |
| कलहेन | तृतीया | एकवचनम् |
| नराणाम् | षष्ठी | बहुवचनम् |
| मर्त्यलोके | सप्तमी | एकवचनम् |
| ज्ञानाय | चतुर्थी | एकवचनम् |
| राजसु | सप्तमी | बहुवचनम् |
Class 7 Sanskrit Chapter 6
Kreedam Vayam Shlokantyakshareem
NCERT Sanskrit Solutions Class 7
Deepakam Part 2 Chapter 6 answers
Sanskrit Class 7 question answer
क्रीडाम वयं श्लोकान्त्याक्षरीम् प्रश्न उत्तर
Class 7 Sanskrit notes
NCERT Class 7 Sanskrit PDF solutions
Sanskrit one word answers
कक्षा 7 संस्कृत अभ्यास कार्यम्

_copy_537x347.jpg)