Class 8 Sanskrit Deepakam Chapter 9 Ko’ruk? का आसान सार, शब्दार्थ, प्रश्नोत्तर, अभ्यास तथा सभी समाधान यहाँ उपलब्ध हैं। छात्रों व शिक्षकों के लिए उपयोगी।
“Class 8 Deepakam Sanskrit chapter 9 Ko’ruk explanation, translation, summary and all exercise solutions in Hindi for CBSE students.”
Class 8 Sanskrit Deepakam Chapter 9 – Ko’ruk? Explanation, Questions Answers: कोऽरुक्? कोऽरुक्? कोऽरुक्?
_copy_537x347.png "Class 8 Sanskrit Deepakam Chapter 9 – Ko’ruk? Explanation, Questions Answers: कोऽरुक्? कोऽरुक्? कोऽरुक्?") |
| Class 8 Sanskrit Deepakam Chapter 9 – Ko’ruk? Explanation, Questions Answers: कोऽरुक्? कोऽरुक्? कोऽरुक्? |
अभ्यासात् जायते सिद्धिः
१. एकपदेन उत्तराणि (One-word Answers)
| क्रमांक | प्रश्न | उत्तर |
|---|---|---|
| (क) | शुकरूपं कः धृतवान्? | धन्वन्तरिः |
| (ख) | धन्वन्तरिः (शुक:) कुत्र उपविश्य ध्वनिम् अकरोत्? | पुष्पतरौ |
| (ग) | अन्ते शुकः कस्य आश्रमस्य समीपं गतवान्? | वाग्भटस्य |
| (घ) | ऋतवः कति सन्ति? | षट् |
| (ङ) | वाग्भटः शुकस्य रहस्यं केभ्यः उक्तवान्? | शिष्येभ्यः |
२. रिक्तस्थानपूरणम् (Fill in the blanks)
| क्रम | वाक्य | उत्तर |
|---|---|---|
| (क) | _________ जनाः कथं निरामयाः भवन्ति? | भारतवर्षे |
| (ख) | अन्ते सः वैद्यस्य वाग्भटस्य _________ गतवान्। | कुटीरसमीपम् |
| (ग) | तव उत्कृष्टेन _________ अहम् अतीव सन्तुष्टः अस्मि। | आयुर्वेदज्ञानेन |
| (घ) | महर्षेः _________ नाम भवन्तः श्रुतवन्तः स्युः। | चरकस्य |
| (ङ) | लघुद्रव्याणि _________ सेवनेन हानिकराणि जायन्ते। | अतिमात्रम् |
३. पूर्णवाक्येन उत्तराणि (Answer in complete sentences)
| क्रमांक | प्रश्न | उत्तर |
|---|---|---|
| (क) | मधुरां वाणीं श्रुत्वा चिकित्सानिरतः वाग्भटः किम् अकरोत्? | मधुरां वाणीं श्रुत्वा वाग्भटः शुकाय फलानि अर्पितवान्। |
| (ख) | वाग्भटः झटिति किम् अकरोत्? | वाग्भटः झटिति विहगाय फलानि समर्पितवान्। |
| (ग) | छात्रा: पुनः जिज्ञासया आचार्यं किम् अपृच्छन्? | छात्राः अपृच्छन्—शुकः ‘कोऽरुक्’ इति उक्तवान्, तस्य कः अर्थः? |
| (घ) | भगवान् धन्वन्तरिः अस्माकं कृते संक्षेपेण किं प्रदत्तवान्? | धन्वन्तरिः अस्माकं कृते सन्देशं दत्तवान्—व्यायामः, दन्तधावनम्, स्वच्छजलेन स्नानम् कर्तव्यम्। |
| (ङ) | ऋषयः नित्यं कां प्रार्थनां कुर्वन्ति? | ऋषयः नित्यं प्रार्थनां कुर्वन्ति—"सर्वे भवन्तु सुखिनः"। |
४. विशेषण–विशेष्य पदानाम् सारणी
(क) प्रथम सारणी
| विशेषणम् | विशेष्यम् |
|---|---|
| प्रख्याता: | वैद्या: |
| पार्श्वस्थे | वृक्षे |
| मधुराम् | वाणीम् |
| लौकिक: | खगः |
| समुचितम् | उत्तरम् |
| विस्मिता: | शिष्याः |
| सात्त्विकम् | भोजनम् |
(ख) द्वितीय सारणी
| विशेषणम् | विशेष्यम् |
|---|---|
| विभिन्नानाम् | व्याधीनाम् |
| मनोहरम् | शुकरूपम् |
| विशाले | प्राङ्गणे |
| वैद्य: | वाग्भट: |
| मधुराणि | फलानि |
| उत्तमस्य | वैद्यस्य |
| महर्षे: | चरकस्य |
५. पाठात् पद–चयनम् (विशेषण–विशेष्य सारणी)
| विशेषणम् | विशेष्यम् |
|---|---|
| लौकिकः | व्याधीनाम् |
| देवः | वृक्षे |
| त्रीणि | वाणीम् |
| उत्तमस्य | प्रश्नान् |
| विस्मितः | खगः |
| मधुरया | शुकम् |
| पूज्यः | वाग्भटः |
| विशाले | — |
६. पाठसम्बद्धाः श्लोकाः
(क) व्यायाम–स्नान–भोजन विषयक श्लोकः
व्यायामः प्रातरुत्थाय नित्यं दन्तविशोधनम् ।
स्वच्छजलेन सुस्नानं बुभुक्षायाञ्च भोजनम् ।।
(ख) हितकर–आहार विषयक श्लोकः
तच्च नित्यं प्रयुञ्जीत स्वास्थ्यं येन मुर्त्तते ।
अजातानां विकाराणामनुत्पत्तिकरं च यत् ।।
(ग) ऋतुसात्म्य–आहार विषयक श्लोकः
तस्यांशिताद्यादाहारात् बलं वर्णश्च वर्धते ।
तस्यर्तुसात्म्यं विदितं चेष्टाहारव्यपाश्रयम् ।।
Class 8 Sanskrit Deepakam Chapter 9, Ko’ruk Sanskrit chapter explanation, कक्षा 8 संस्कृत अध्याय 9 कोऽरुक्, Deepakam Sanskrit solutions, Class 8 Sanskrit question answers, Sanskrit chapter summary Hindi, CBSE Class 8 Sanskrit solutions.
